Bitkiler ve baharatlar mutfaklarımıza girmeden çok önce de tıbbi özellikleri sayesinde terapötik amaçla sık sık kullanıyordu. Modern bilim, birçok baharat ve bitkinin gerçekten de önemli derecede sağlığa fayda sağladığını kanıtlamıştır. İşte araştırmalarla desteklenen dünyanın en sağlıklı 6 baharatı.
1. Tarçın
Kan şekerini düşüren ve güçlü bir anti-diyabetik etkiye sahip olan tarçın, birçok yemek tarifinde kullanılabilen popüler bir baharattır. Tarçının tıbbi özelliklerinden sorumlu olan sinnamaldehit bileşiği güçlü bir antioksidandır.
İltihapla savaşmaya yardımcı olur. Kandaki kolesterol ile trigliseriti düşürür ve kalp hastalığı riskini azaltır. Tarçın, sindirim sistemindeki karbonhidratların parçalanmasını yavaşlatıp insülin duyarlılığını artırarak kan şekerini düşürmeye yardım eder.
Araştırmalar, günde 0.5-2 çay kaşığı tüketilen tarçının (1-6 gram, 40 gün) tarçının diyabetik hastalarda açlık kan şekerini %10-29 oranında düşürebildiğini gösteriyor.
2. Nane
Nane, aromaterapide uzun bir kullanım geçmişine sahiptir. Birçok çalışma, nane yağının düzensiz bağırsak sendromunda ağrı yönetimini sağladığını ve mide bulantısını iyileştirebildiğini gösteriyor. Nane, kolondaki düz kasları gevşeterek bağırsak hareketleri sırasında yaşanan ağrıyı hafifletir.
Ayrıca yaygın bir sindirim semptomu olan karın şişkinliğini azaltmaya da yardımcı olur. Bununla birlikte doğum yapan kadınlarda mide bulantısında önemli azalma sağladığına dair kanıtlar mevcuttur.
3. Zerdeçal
Zerdeçal, güçlü anti-inflamatuar etkileri olan bir madde olan kurkumin içerir. Kurkumin, oksidatif hasarla savaşmaya ve vücudun kendi antioksidan enzimlerini artırmaya yardımcı olan oldukça güçlü bir antioksidandır.
Bu özelliği sayesinde inflamasyonu azaltır, trigliserit ve kolesterol seviyelerini düşürür, yaşlanmanın ve birçok hastalığın arkasındaki anahtar mekanizmalarda iyileştirici etki sağlar. Çalışmalar, zerdeçalın beyin fonksiyonlarını iyileştirebileceğini, Alzheimer ile savaşabileceğini, kalp hastalığı ve kanser riskini azaltabileceğini ve artriti hafifletebileceğini vurguluyor.
4. Acı Biber
Acı biber, iştahı azaltıcı ve kanser önleyici özelliklere sahip olabilen kapsaisin içerir. Kapsaisin; damarlarda plak oluşumunu azaltır, tansiyon, LDL kolesterol ve trigliserit değerlerini düşürür. Aynı zamanda HDL kolesterol ve gençlik iksiri olan nitrik oksit seviyelerini yükseltir.
Araştırmalar, yemeklere 1 gram (yarım çay bardağı) acı biber eklenmesinin, düzenli olarak acı biber tüketmeyen kişilerde iştahı azaltıcı ve yağ yakımını artırıcı etki sağladığını gösteriyor. Ancak aynı etkiyi düzenli olarak baharatlı yiyecek tüketenlerde sağlamadığı bulunmuştur.
5. Zencefil
Zencefil, alternatif tıpta sıklıkla kullanılan popüler bir baharattır. Güçlü anti-inflamatuar özelliği sayesinde iltihabı önleyici, ağrı ve mide bulantısını azaltıcı etkilere sahiptir.
Bununla birlikte trigliserit ve kolesterolü de düşürmekte de etkilidir. Çalışmalar düzenli bir şekilde 2 gram zencefil tüketiminin kemoterapiden kaynaklı bulantıda dahil olmak üzere mide bulantısını başarıyla azalttığını vurguluyor.
Ayrıca kolon kanseri riski taşıyan bireylerin dahil edildiği bir araştırmada, günde 2 gram zencefil özütü kullanımının kolon iltihabı belirteçlerini aspirinle aynı şekilde azalttığı görülmüştür.
6. Biberiye
Yüksek oranda E, D, C, B ve K vitaminleri içeren biberiye hem fosfor hem de demirden zengindir. Biberiyenin alerji ve burun tıkanıklığını önleme özelliğini sağlayan etken madde Rosmarinik asit olarak adlandırılır.
Yapılan araştırmalar 50-200 mg Rosmarinik asit dozlarının alerji semptomlarını baskılamada etkili olduğunu gösteriyor. Bununla birlikte biberiyenin içeriğindeki fenolik asitler ve flavonoidler sayesinde kas spazmı ve ağrı giderici özellikleri de mevcuttur.
Sinir fonksiyonlarına iyi gelir ve güçlü antioksidan içeriği sayesinde kalp damar sağlığını iyileştirir. Rosmarinik asit ve karnozik asit içeriği sayesinde enfeksiyonlarla savaşır ve diyabet, kalp hastalığı, kanser riskini azaltır.
Kanıtlar sınırlı olsa da yüksek doz (1 ay boyunca günde 1000 mg) biberiye kullanımının kaygı bozukluğu ve depresyon semptomlarını azaltıp ve uyku kalitesini iyileştirmeye yardımcı olduğuna dair veriler mevcuttur.
