Kalp ağrısı, birçok insanın hayatında en az bir kez yaşadığı ama çoğu zaman ne anlama geldiği konusunda kafasını karıştıran bir durumdur. Göğüste hissedilen bu ağrı her zaman kalpten kaynaklanmayabilir. Ancak bazı durumlarda ciddi bir sağlık sorununun habercisi olabilir. Bu yazıda kalp ağrısının olası nedenlerini, ne zaman ciddiye alınması gerektiğini ve hangi durumlarda doktora başvurulması gerektiğini ele alacağız.
Kalp Ağrısı Nedir?
Kalp ağrısı, genellikle göğsün ortasında ya da sol tarafında hissedilen, baskı, yanma, sıkışma veya batma şeklinde tarif edilen bir ağrıdır. Tıp dilinde bu duruma “angina pektoris” denir. Bu ağrı bazen kola, boyuna, çeneye veya sırta yayılabilir.
Kalp Ağrısının Kalp Kaynaklı Nedenleri
Kalp ağrısı çoğu zaman kalbi besleyen damarlar veya kalbin yapısal bozukluklarıyla ilişkilidir. Bu ağrılar genellikle göğsün ortasında ya da sol tarafında hissedilir. İşte kalp ağrısının başlıca kalp kaynaklı nedenleri:
Koroner Arter Hastalığı
Kalp kası, çalışabilmek için oksijen açısından zengin kana ihtiyaç duyar. Bu kanı taşıyan damarlar koroner arterler olarak adlandırılır. Ancak bu damarlar zamanla daralabilir veya tıkanabilir. Bu durum, kalp kasına yeterli kanın ulaşamamasına yol açar ve göğüste sıkışma, baskı ya da yanma şeklinde ağrılara neden olur. Bu ağrılar genellikle eforla artar, dinlenince geçer.
Koroner arter hastalığı genellikle şu risk faktörleriyle ilişkilidir:
- Yüksek kolesterol
- Yüksek tansiyon
- Diyabet
- Sigara kullanımı
- Obezite
- Hareketsiz yaşam
Kalp Krizi (Miyokard Enfarktüsü)
Kalp krizi, koroner arterlerin ani tıkanması sonucu kalp kasının bir bölümünün oksijensiz kalması ve hasar görmesidir. Bu durum genellikle ciddi bir göğüs ağrısıyla kendini belli eder. Ağrı çoğu zaman göğsün ortasında hissedilir ve sol kola, boyna, çeneye ya da sırta yayılabilir.
Kalp krizine bağlı ağrı genellikle:
- Dinlenmekle geçmez
- 15-20 dakikadan uzun sürer
- Soğuk terleme, mide bulantısı, nefes darlığı gibi şikayetler eşlik edebilir
Kalp krizi, acil müdahale gerektiren hayatı tehdit edici bir durumdur.
Kalp Kapağı Hastalıkları
Kalpte kan akışını düzenleyen dört kapakçık bulunur. Bu kapakçıkların daralması (stenoz) ya da tam kapanmaması (yetmezlik) kalbin normalden fazla çalışmasına neden olur. Bu da zamanla göğüste ağrıya sebep olabilir. En sık görülen kapak hastalıklarından biri aort darlığıdır ve ilerledikçe ciddi kalp problemlerine yol açabilir.
Kalp kapak hastalıkları genellikle şu belirtilerle birlikte görülür:
- Nefes darlığı
- Çabuk yorulma
- Çarpıntı
- Göğüs ağrısı
Kalp Zarı İltihabı (Perikardit)
Kalp, “perikard” adı verilen iki katmanlı bir zarla çevrilidir. Enfeksiyon, otoimmün hastalıklar veya bazı ilaçlar nedeniyle bu zar iltihaplanabilir. Bu duruma perikardit denir. Genellikle keskin, batıcı tarzda bir ağrıya neden olur. Özellikle derin nefes almakla veya öne eğilmekle ağrı şiddetlenebilir.
Perikardit ağrısı kalp krizinden farklıdır çünkü genellikle istirahatle değil, pozisyon değişikliğiyle azalır ya da artar.
Kalp Kasının İltihabı (Miyokardit)
Kalp kasının virüsler, bakteriler ya da bağışıklık sistemi bozuklukları nedeniyle iltihaplanması durumuna miyokardit denir. Bu durumda göğüs ağrısı kalp krizine benzer olabilir ancak genellikle daha genç bireylerde ve enfeksiyon sonrası ortaya çıkar.
Miyokardit belirtileri:
- Göğüs ağrısı
- Çarpıntı
- Halsizlik
- Ateş
Kalp Yetmezliği
Kalp kasının zayıflayarak vücuda yeterli miktarda kan pompalayamaması durumuna kalp yetmezliği denir. Bu hastalıkta her zaman belirgin bir göğüs ağrısı olmaz, ancak kalp çok zorlandığında ağrıya neden olabilir. Genellikle nefes darlığı, halsizlik ve bacaklarda şişlik ile birlikte görülür.
Kalp Ağrısının Belirtileri Nelerdir?
Kalp ağrısı bazen tipik şekilde görülürken, bazen de farklı belirtilerle ortaya çıkabilir. İşte dikkat edilmesi gereken belirtiler:
- Göğüste baskı, sıkışma ya da yanma hissi
- Sol kola, boyna, çeneye veya sırta yayılan ağrı
- Nefes darlığı
- Soğuk terleme
- Baş dönmesi
- Mide bulantısı
Kalp Ağrısı Ne Zaman Tehlikelidir?
Ağrı 15 dakikadan uzun sürüyorsa, hareketle artıyor ve dinlenmekle geçmiyorsa, soğuk terleme, çarpıntı ya da bayılma eşlik ediyorsa acil olarak doktora başvurulmalıdır. Kalp krizi riski göz önünde bulundurulmalıdır.
Kalp Ağrısı Nasıl Teşhis Edilir?
Kalp ağrısının kaynağını belirlemek için bazı tetkik ve testler gerekebilir. Bunlar arasında:
- EKG (Elektrokardiyografi)
- Efor testi
- EKO (Kalp ultrasonu)
- Kan testleri (Troponin gibi kalp enzimleri)
- Anjiyografi
Kalp Ağrısını Tetikleyen Faktörler
Bazı durumlar kalp ağrısını artırabilir ya da ortaya çıkarabilir. Bunlara dikkat etmek, önlem açısından önemlidir.
Kalp Ağrısını Tetikleyen Yaygın Etkenler:
- Aşırı fiziksel efor
- Ani stres ya da öfke
- Ağır yemekler
- Soğuk hava
- Sigara ve alkol kullanımı
- Uyku eksikliği
Kalp Ağrısı Nasıl Önlenebilir?
- Dengeli ve sağlıklı beslenme
- Düzenli egzersiz
- Sigara ve alkolü bırakmak
- Tansiyon, kolesterol ve şeker seviyelerini kontrol altında tutmak
- Stresi yönetmeyi öğrenmek
- Uyku düzenine dikkat etmek
Kalp ağrısı, mutlaka ciddiye alınması gereken bir belirtidir. Her göğüs ağrısı kalp kaynaklı olmasa da, ihmal etmek bazen hayati sonuçlar doğurabilir. Eğer sizde de zaman zaman göğüs ağrısı oluyorsa ve bu durum istirahatle geçmiyorsa, mutlaka bir kardiyoloji uzmanına başvurmalısınız. Erken teşhis, hayat kurtarır.
