Aort yırtılması, tıpta “aort diseksiyonu” olarak bilinen ve hızlı müdahale gerektiren hayati bir damar hastalığıdır.
Kalpten çıkan en büyük atardamar olan aort, kanı tüm vücuda dağıtır. Bu damarın iç tabakasının yırtılması sonucu kan, damar duvarı katmanları arasına girerek, damarın yapısal bütünlüğünü bozar.
Bu durum damar duvarında ayrışmaya (diseksiyon) ve bazen de damarın tamamen yırtılmasına neden olabilir. Aort yırtılması, zamanında tanı ve tedavi edilmediği takdirde ölümle sonuçlanabilir.
Aort yırtılmasının belirtileri nelerdir?
Aort diseksiyonu genellikle aniden başlayan, şiddetli, bıçak saplanır tarzda bir göğüs ağrısı ile kendini gösterir. Bu ağrı çoğunlukla sırta, boyuna veya çeneye doğru yayılım gösterebilir.
Ağrının şiddeti zamanla artmaz; başlangıçta en yüksek düzeydedir. Bazı hastalarda karın veya bel bölgesine doğru yayılan ağrı da olabilir.
Ağrıya eşlik eden belirtiler arasında nefes darlığı, baş dönmesi, bayılma, aşırı terleme, norm konuşma bozukluğu, felç benzeri semptomlar ve ani tansiyon düşüklüğü yer alabilir.
Aort yırtılmasına neden olan faktörler nelerdir?
Aort diseksiyonu genellikle uzun süredir kontrolsüz seyreden hipertansiyon (yüksek tansiyon) ile ilişkilidir. Yüksek tansiyon, damar duvarında sürekli bir basınç oluşturarak damar bütünlüğünü bozar.
Bu durum zamanla yırtılmayı kolaylaştıran zayıf bir nokta oluşmasına yol açabilir. Bunun dışında genetik bağ dokusu hastalıkları (Marfan sendromu, Ehlers-Danlos sendromu), aort anevrizmaları, aort kapak hastalıkları ve ileri yaş da önemli risk faktörleri arasında yer alır.
Sigara kullanımı, erkek cinsiyet, travmalar, yoğun fiziksel efor ve bazı damar iltihapları da risk artırıcı unsurlardır.
Aort diseksiyonu kimlerde daha sık görülür?
Aort yırtılması vakalarının büyük kısmı 60 yaş üstü bireylerde ortaya çıkar. Bununla birlikte bağ dokusu hastalığı olan genç bireylerde de görülebilir.
Erkeklerde kadınlara oranla daha sık rastlanır. Genetik yatkınlığı olan kişilerin düzenli kardiyovasküler değerlendirme yaptırmaları önerilir.
Aort yırtılması ölümcül olabilir ancak zamanında müdahale ile başarıyla tedavi edilebilir. Ani ve şiddetli göğüs ağrısı yaşayan herkesin bu ihtimali göz önünde bulundurarak acilen sağlık kuruluşuna başvurması gerekir.
Tanı çoğu zaman bilgisayarlı tomografi (BT) ya da manyetik rezonans (MR) görüntüleme ile konur. Tedavi; yırtığın yerine ve şiddetine göre ilaç tedavisi, acil cerrahi ya da endovasküler stent yerleştirme gibi yöntemlerle gerçekleştirilir.
Ayrıca okuyun; Aort Yırtılmasında Erken Tedavi
