Kalbinizin bir anda hızla atmaya başladığını hissettiniz. Nefes darlığı, terleme, göğüste sıkışma ve endişe… Bu belirtilerle acile koştunuz ama doktorlar kalpte bir şey olmadığını söyledi. Belki de “panik atak” dendi. Ama ya gerçekten kalbinizde bir ritim bozukluğu varsa?
Panik atak ve kalp ritim bozuklukları (aritmiler), benzer belirtilerle kendini gösterebilir. Bu nedenle ikisini ayırt etmek bazen zor olabilir. Ancak doğru tanı ve takip, sizi hem gereksiz kaygılardan hem de olası kalp problemlerinden korur.
Bu yazıda, panik atak ile ritim bozukluğunun farklarını, neden birbirine karıştığını ve kesin tanı için neler yapılması gerektiğini sade bir dille anlatacağız.
Panik Atak Nedir?
Panik atak, aniden başlayan yoğun korku, kaygı veya endişe hissidir. Genellikle fiziksel belirtilerle birlikte gelir ve kişi bir felaket olacakmış gibi hisseder.
Panik Atağın Belirtileri
- Hızlı kalp atışı (taşikardi)
- Nefes darlığı veya boğulma hissi
- Göğüs ağrısı veya sıkışma
- Terleme, titreme
- Baş dönmesi, bayılacak gibi hissetme
- Eller-ayaklarda uyuşma
- Ölüm korkusu, kontrol kaybı hissi
Bu ataklar genellikle 10-30 dakika sürer ve sonrasında kendiliğinden geçer. EKG, kan testleri veya diğer tetkiklerde genellikle bir bozukluk görülmez.
Ritim Bozukluğu (Aritmi) Nedir?
Aritmi, kalbin normalin dışında atmasıdır. Kalp çok hızlı, çok yavaş ya da düzensiz atabilir. Bazı aritmiler tehlikesizdir, bazıları ise ciddi kalp problemlerine neden olabilir.
Ritim Bozukluğu Türleri
- Taşikardi: Kalbin çok hızlı atması (genellikle dakikada 100’den fazla)
- Bradikardi: Kalbin yavaş atması (dakikada 60’tan az)
- Ekstrasistol: Kalpte hissedilen “ek” atımlar veya atlama hissi
- Atriyal fibrilasyon: Kalbin düzensiz ve hızlı atması (inme riski taşır)
- Ventriküler taşikardi: Hayati tehlike oluşturabilir
Ritim Bozukluğu Belirtileri
- Çarpıntı hissi (aniden başlar, aniden biter)
- Göğüste “vuruntu” ya da düzensiz atış
- Baş dönmesi, bayılma hissi
- Nefes darlığı
- Yorgunluk
- Göğüs ağrısı (bazı durumlarda)
Panik atakla karışan en sık aritmi türü, paroksismal supraventriküler taşikardi (PSVT) ve ekstrasistollerdir.
Ayırt Etmek Neden Bu Kadar Zor?
Panik atakta da, ritim bozukluğunda da çarpıntı, göğüs sıkışması, terleme ve nefes darlığı olabilir. Özellikle genç yaş grubunda ritim bozuklukları da panik atak sanılabilir. Bazı hastalar da hem panik atak hem de ritim bozukluğu bir arada yaşayabilir.
Birçok kişi çarpıntı yaşadığında acile gittiğinde, EKG’si normal çıkar. Bu da çoğu zaman “psikolojik” tanısına yönlendirilmesine neden olur. Ancak şunu unutmamak gerekir: EKG çarpıntı anında çekilmediyse, tanı koymak mümkün değildir.
Tanıda En Kritik Nokta: Çarpıntı Anında Kayıt
Çarpıntının nedeni anlaşılmak isteniyorsa, şikayet olduğu anda kalp ritminin kaydedilmesi gerekir. Çünkü EKG normalken, çarpıntı sırasında farklı olabilir.
Bu nedenle çarpıntının rastgele değil, belirli zamanlarda tekrar ettiği ya da ani başladığı ve ani bittiği durumlarda, ritim bozukluğu açısından daha dikkatli olunmalıdır.
Kesin Tanı İçin Kullanılan En Basit Yöntem;
Holter EKG (24-48 Saatlik Kayıt): Günlük hayat sırasında kalp ritmini sürekli izler. Ara sıra olan çarpıntılar için yeterli olmayabilir.
Panik Atak mı, Aritmi mi? Ayırt Etmek İçin İpuçları
Panik Atak mı, Aritmi mi? Ayırt Etmek İçin İpuçları
- Panik atak genellikle stresli bir durumla tetiklenir. Aritmiler aniden ve nedensiz başlayabilir.
- Panik atakta nefes alma problemi ön plandadır. Aritmide daha çok ritim bozukluğu hissedilir.
- Panik ataklarda belirtiler yavaşça azalır. Ritim bozuklukları genelde bir anda biter.
- Aritmi sırasında bayılma ya da baş dönmesi varsa, mutlaka ileri tetkik gerekir.
Ancak bu ipuçları tanı koymak için yeterli değildir. En doğru yol, şikayet anında kayıt almak ve uzman görüşüyle değerlendirmektir.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Aşağıdaki durumlarda vakit kaybetmeden kardiyoloji uzmanına başvurmanız gerekir:
- Çarpıntı çok sık tekrar ediyorsa
- Ani başlayan ve aniden biten çarpıntılar varsa
- Çarpıntıyla birlikte baş dönmesi, bayılma, göğüs ağrısı oluyorsa
- Ailede ani kalp ölümü öyküsü varsa
- Panik atağa benziyor ama her defasında aynı şekilde oluyorsa
Sonuç: Kalbinizi Hafife Almayın
Panik atak ve ritim bozukluğu birbirine benzeyen ama çok farklı nedenleri olan durumlardır. Bu yüzden yalnızca “stres kaynaklıdır” diyerek geçiştirmek doğru değildir. Çünkü bazı ritim bozuklukları tedavi edilmediğinde ciddi sonuçlara yol açabilir.
Çarpıntı yaşıyorsanız ve kalbinizle ilgili şüpheleriniz varsa, geçici hislere değil, net verilere dayalı takip yapmalısınız. Özellikle holter EKG gibi cihazlarla çarpıntı anında kayıt alınması, tanı koymanın en etkili yoludur.
Unutmayın, kalbiniz size mesaj veriyor olabilir. O mesajı doğru okuyabilirseniz, hem panik atağı hem de ritim bozukluğunu kontrol altına alabilirsiniz. Kalbinizi dinleyin, ama mutlaka bir uzmanla birlikte…
