Araştırmalar, elma sirkesinin antimikrobiyal ve antioksidan etkileri de dahil olmak üzere faydalı sağlık özelliklerine sahip olabileceğini göstermektedir.
Elma sirkesi popüler bir ev ilacı ve şifa kaynaği. İnsanlar sirkeyi yüzyıllardır yemek pişirmede ve doğal tıpta kullanmaktadır. Sağlık açısından da birçok faydası vardır:
• Kilo kaybına yardımcı olur
• Kolesterolü düşürür
• Kan şekeri seviyesini düşürür
• Diyabet semptomlarının iyileştirebilir
Elma sirkesinin bu 6 faydasını daha detaylı incelemek gerekirse:
1. Yüksek Oranda Asetik Asit İçeriği
Asetik asit, sirkeye güçlü ekşi kokusunu ve lezzetini veren birincil aktif bileşiktir. Araştırmacılar bu asidin elma sirkesinin sağlığa faydalarından sorumlu olduğuna inanmaktadır. Elma sirkeleri yaklaşık %5 oranında asetik asit içeriğine sahiptir.
Organik, filtrelenmemiş elma sirkesi ayrıca, ürüne bulanık bir görünüm veren protein, enzim ve dost bakterilerden zengin yapıda olan ve ingilizce “The Mother” olarak adlandırılan fermente sürecinde oluşum sağlayan bakteri yapısı içerir. Bazıları, hiçbir çalışma bunu desteklemese de sağlık yararlarının çoğundan bu bakteri topluluğunun sorumlu olduğuna inanmaktadır.
Elma sirkesi çok fazla vitamin veya mineral içermezken, kaliteli markalar bazı amino asitler ve antioksidanlar içerebilir.Ürünün içeriğinin önemi de burada karşımıza çıkar.
2. Zararlı Bakterileri Öldürmeye Yardımcı
Sirke, bazı bakteri türleri de dahil olmak üzere patojenlerin(hastalık yapıcı bakterilerin) öldürülmesine yardımcı olur.
Geçmişten günümüze insanlar geleneksel olarak sirkeyi temizlik ve dezenfekte etmek, tırnak mantarı, bit, siğil ve kulak enfeksiyonlarını tedavi etmek için kullanmışlardır.Modern tıbbın babası Hipokrat, 2.000 yıldan daha uzun bir süre önce yaraları temizlemek için sirke kullanmıştır.
Sirke aynı zamanda bir gıda koruyucusudur, E. coli gibi bakterilerin yiyeceklerde büyümesini ve bozulmasını engellediğini çalışmalar yüksek oranda kanıtlamıştır.
3. Kan Şekeri Seviyesini Düşürme Etkisi
Bugüne kadar sirkenin en ikna edici uygulamalarından biri tip 2 diyabet tedavisine yardımcı olmasıdır. Tip 2 diyabet, insülin direnci veya insülin üretememenin neden olduğu yüksek kan şekeri seviyeleri ile karakterize ve oldukça yaygın bir hastalıktır.
Bununla birlikte, bazı araştırmacılar yüksek kan şekeri seviyelerinin yaşlanmanın ve çeşitli kronik hastalıkların önemli bir nedeni olduğuna inandığından, diyabeti olmayan kişiler de bu hastalığa yakalanmayacak anlamına gelmediğini söylüyor. Yine bu konuda uzmanlar önleyici tedavinin önemini hep vurguluyor ve kan şekeri seviyelerini tipik aralıkta tutmanın önemini hatırlatıyor.
2019 yılında yapılan bir klinik çalışması, elma sirkesi tüketiminin diyabet ve dislipidemisi olan bireylerde glisemik indeks ve oksidatif stres üzerinde faydalı etkileri olabileceğini öne sürmektedir. Klinik çalışmaların 2021 tarihli bir incelemesi ayrıca elma sirkesi tüketiminin yetişkinlerde glisemik duruma fayda sağlayabileceğini keşfetmiştir.
Bununla birlikte, elma sirkesinin potansiyel faydalarını daha iyi anlamak için daha kapsamlı çalışmalara ihtiyaç duyulduğu için bulgular dikkatle yorumlanmalıdır. Aslında, Ulusal Tamamlayıcı ve Bütünleştirici Sağlık Merkezleri (NCCIH), insanların tıbbi tedaviyi kanıtlanmamış sağlık ürünleriyle değiştirmemelerinin önemli olduğunu söylüyor. Tanıyı ve tedaviyi bilip ona göre harekete geçmenin önemi hep vurgulanıyor.
Elma sirkesi genel olarak güvenli kabul edilmektedir. Ancak kan şekerini düşüren ilaçlar kullanıyorsanız, sirke alımınızı artırmadan önce bir doktorla konuşmanızda fayda vardır.
4. Kilo Kaybında Etkili Bir Yardımcı
Belki de şaşırtıcı bir şekilde, araştırmalar sirkenin insanların kilo vermesine yardımcı olabileceğini göstermektedir.
Bazı insan çalışmaları sirkenin tokluk hissini artırabildiğini göstermektedir. Bu da daha az kalori alınmasını ve kilo verilmesini sağlayabilir.
Bir araştırma incelemesi, kısa süreli çalışmalarda katılımcıların katı gıdalar içeren bir yemekle birlikte elma sirkesi tükettiklerinde, yemekten sonra 120 dakika boyunca iştah bastırma yaşadıklarını belirtmiştir. Ayrıca elma sirkesini tükettikten sonra 3-24 saat aralığı boyunca daha az atıştırma eğilimi göstermişler.
Bununla birlikte, inceledikleri uzun vadeli çalışmalar elma sirkesi ile iştah bastırma arasında bir ilişki olmadığını göstermiştir. Bu konuda kesin ve net bir yorum henüz bulunamamaktadır.
2024 yılında yapılan başka bir randomize kontrollü çalışma, 12 hafta boyunca günlük 3 doz elma sirkesi (yemek kaşığı başına 15 mililitre (mL / yemek kaşığı)) tüketiminden sonra ağırlıkta (6-8 kg), vücut yağ oranında, bel ve kalça çevrelerinde, vücut kitle indeksinde (BMI), kan şekerinde ve ayrıca kandaki yağ ve kolesterolde önemli azalmalar olduğunu göstermiştir. Bu bulguları doğrulamak için daha büyük çalışmalar yapılması önerilmektedir.
5. Kalp Sağlığını İyileştirmede Etkili
Kalp hastalığı önde gelen ölüm nedenlerinden biridir ve çeşitli biyolojik faktörler kalp hastalığı riskinizi etkileyebilir.
Araştırmalar, sirkenin bunlardan bazılarını iyileştirebileceğini düşündürmektedir. Ancak, elma sirkesinin faydaları üzerine yapılan birçok çalışma hayvanlarda gerçekleştirilmiştir ve bu da insanlardaki faydaları yansıtmayabilir. (?)
2020 yılında yapılan hem insan hem de hayvanlarda yapılan çalışmaların incelenmesine dayalı araştırmada, elma sirkesinin potansiyel olarak yüksek yoğunluklu lipoprotein, düşük yoğunluklu lipoprotein, trigliserid ve toplam kolesterol seviyelerine fayda sağlayabileceğini belirtmiştir.
2021 yılında yapılan bir diğer inceleme ise elma sirkesinin toplam kolesterol seviyelerine fayda sağlayabileceğini buldu.
Bununla birlikte, her iki inceleme de bu iddiaları desteklemek için mevcut araştırmaların kalitesi ve boyutundaki sınırlamalara işaret etmiştir.
6. Cilt Sağlığı Üzerinde Etkili
Bazı insanlar elma sirkesini kuru cilt ve egzama gibi cilt rahatsızlıkları için yaygın bir çare olarak kullanmaktadır.
Cilt doğal olarak hafif asidiktir. Ancak egzaması olan kişilerde daha bu PH dengesi değişebilir ve cilt az asidik olabilir. Seyreltilmiş topikal elma sirkesinin topikal olarak kullanılması cildin doğal pH’ını yeniden dengelemeye yardımcı olarak koruyucu cilt bariyerini iyileştirebilir.
Bununla birlikte, bazı çalışmalar da bunu desteklememekte ve elma sirkesinin bazı kişilerde, özellikle de egzama gibi cilt rahatsızlıkları olan kişilerde cildi tahriş edebileceği konusunda uyarmaktadır.
Özellikle hasarlı cilt üzerinde yeni ilaçlar denemeden önce bir doktorla konuşun. Yanıklara neden olabileceğinden, seyreltilmemiş sirkeyi cilde uygulamaktan kaçının.
Ne Kadar ve Nasıl Kullanılmalı?
Elma sirkesini diyetinize dahil etmenin en iyi yolu onu yemek pişirmede kullanmaktır. Salata sosları ve direkt kullanımı en yaygın ve kolay yöntemleridir.
Bazı insanlar da suda seyrelterek içmeyi tercih ederler. Standart dozlar, büyük bir bardak suya karıştırılarak günde 1-2 çay kaşığı (5-10 mL) ile 1-2 yemek kaşığı (15-30 mL) arasında değişir.
Küçük dozlarla başlamak ve büyük miktarlarda almaktan kaçınmak en iyisidir. Çok fazla sirke diş minesi erozyonu ve potansiyel ilaç etkileşimleri gibi zararlı yan etkilere neden olabilir.
Bazı diyetisyenler “The Mother” içeren organik, filtrelenmemiş elma sirkesi kullanılmasını önermektedir.
Sıkça sorulan sorular
–Elma sirkesinin dezavantajları nelerdir?
Elma sirkesi tüketmenin bazı yan etkileri olabilir. Bunlar şunları içerir:
Hazımsızlığa neden olabilir
Potasyumu düşürebilir
Diş minesini aşındırabilir
Fazla ve yanlış kullanımı cilt ve boğaz yanıklarına neden olabilir
Diüretikler ve bazı diyabet ilaçları gibi belirli ilaçlarla etkileşime girebilir.
Bununla birlikte, 1-2 tabletlik standart günlük dozun bu etkilere yol açması muhtemel değildir. Burada vurgulanmak istenen fazla dozda sirkenin istenmeyen yan etkilerinin oluşabileceğidir.
–Elma sirkesini sabah mı yoksa gece mi içmek daha iyidir?
Elma sirkesi sağlık açısından bazı faydalar sunabilirken, yatmadan önce ve sabah gibi diğer zamanlarda tüketilmesi konusunda araştırma eksikliği vardır. Bununla birlikte, geceleri hazımsızlık veya asit reflüsü gibi yan etkilerden kaçınmak için, yatmadan en az 2-3 saat önce tüketmek en doğrusu olacaktır.
Sonuç
Birçok web sitesi ve doğal sağlık savunucusu, elma sirkesinin enerjiyi artırmak ve hastalıkları tedavi etmek de dahil olmak üzere olağanüstü sağlık yararları olduğunu iddia ediyor.
Ne yazık ki, sağlık yararları hakkındaki çoğu iddiayı destekleyen çok az araştırma vardır.
Bununla birlikte, bazı çalışmalar bakterileri öldürmek, kan şekeri seviyelerini düşürmek ve kilo kaybını teşvik etmek gibi bazı faydalar sunabileceğini öne sürmektedir.
Elma sirkesi, aşırı miktarda alınmadığı sürece seyreltildiğinde güvenli görünmektedir.
Ayrıca doğal saç kremi, cilt bakım ürünü ve temizlik maddesi gibi sağlıkla ilgili olmayan çeşitli kullanımları da mevcuttur.
