Stent, tıkanmış veya daralmış kalp damarlarını açmak için uygulanan etkili bir tedavi yöntemidir. Bu işlem sonrası birçok hasta kendini daha iyi hisseder. Ancak bu, her şeyin tamamen düzeldiği anlamına gelmez. Stent takıldıktan sonra yaşam tarzında bazı önemli değişiklikler yapmak, ikinci bir damar tıkanıklığını önlemek için çok önemlidir.
Stent sonrası yaşamda dikkat edilecek noktalar, hem damarların yeniden tıkanmasını önlemeye hem de kalp sağlığını korumaya yöneliktir. Bu yazıda stent sonrası dönemde neler yapılması gerektiğini basit ve net şekilde açıklıyoruz.
Stent Nedir, Neden Takılır?
Stent, daralan ya da tıkanan damarların içine yerleştirilen, genellikle metal yapıda olan küçük bir kafes tüptür. Balon anjiyoplasti işlemiyle birlikte uygulanır. Amaç, damarı açık tutarak kalp kasının yeterli oksijen almasını sağlamaktır.
Kalp krizi, göğüs ağrısı (anjina) ya da ciddi damar darlığı olan hastalara stent takılması gerekebilir. Bu sayede kan akışı normale döner ve kalp daha sağlıklı çalışmaya başlar.
Stent Sonrası Yaşam Neden Önemlidir?
Stent işlemi, kalp damarlarının yeniden tıkanmasını tamamen önlemez. Özellikle sağlıksız alışkanlıklar devam ederse, hem stent takılan damarda hem de diğer damarlarda yeni tıkanıklıklar oluşabilir.
Bu yüzden stent sonrası yaşam, sadece iyileşme dönemi değil, aynı zamanda yeni bir başlangıç olarak düşünülmelidir. Kalp hastalığı riski yüksek olan bu grupta yaşam tarzı değişiklikleri büyük fark yaratabilir.
Stent Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
1. İlaç Kullanımı Aksatılmamalıdır
Stent takıldıktan sonra özellikle kan sulandırıcı (antiagregan) ilaçların düzenli kullanılması çok önemlidir. Bu ilaçlar, stentin içinde pıhtı oluşmasını engeller. Aksi takdirde stent tıkanması (stent trombozu) gibi hayatı tehdit eden bir durum gelişebilir.
- Aspirin ve klopidogrel (Plavix) gibi ilaçlar genellikle birlikte verilir.
- İlaçlar kesinlikle doktor kontrolü olmadan bırakılmamalıdır.
- Mide sorunları yaşanıyorsa, koruyucu mide ilacıyla birlikte kullanılabilir.
2. Sağlıklı Beslenme Alışkanlığı Kazanılmalıdır
Stent sonrası dönemde Akdeniz tipi beslenme önerilir. Bu beslenme tarzı, kalp dostu yağlar ve antioksidanlar içerir. Kolesterolü düşürür, damar sağlığını korur.
Beslenme önerileri:
- Zeytinyağını tercih edin
- Her gün sebze ve meyve tüketin
- Kırmızı eti sınırlayın
- Tuz tüketimini azaltın
- Şekerli gıdalardan ve işlenmiş ürünlerden uzak durun
- Trans yağ içeren hazır yiyeceklerden kaçının
3. Egzersiz Hayatın Bir Parçası Olmalıdır
Hareketli bir yaşam tarzı, kalp sağlığını olumlu etkiler. Ancak egzersiz programına başlamadan önce kardiyolog veya fizyoterapist onayı alınmalıdır.
- Haftada en az 5 gün, 30 dakika tempolu yürüyüş önerilir
- Yavaş yavaş başlanmalı, aşırıya kaçılmamalıdır
- Merdiven çıkmak, ev işleri gibi günlük aktiviteler de faydalıdır
- Nabzı çok yükselten sporlardan uzak durulmalıdır (özellikle ilk aylarda)
4. Sigara ve Alkol Bırakılmalıdır
Sigara, kalp damarlarını daraltan ve stentlerin tekrar tıkanmasına yol açan en önemli etkenlerden biridir. Stent takılan bir hastanın sigara içmeye devam etmesi, yapılan işlemin etkisini büyük ölçüde azaltır.
Alkol ise karaciğer, tansiyon ve kalp ritmi üzerinde olumsuz etkilere sahiptir. Bu nedenle tamamen bırakılması veya çok sınırlı miktarda tüketilmesi önerilir.
5. Stresi Azaltmak ve Uyku Kalitesini Artırmak Gereklidir
Stres, kalp damarlarına zarar verir ve tansiyonu yükseltir. Stent sonrası yaşamda stres yönetimi çok önemlidir.
- Nefes egzersizleri, meditasyon ve gevşeme teknikleri kullanılabilir
- Sosyal destek almak iyileşmeyi kolaylaştırır
- Uyku süresi günde 6-8 saat arasında olmalı
- Uyumadan önce telefon ve televizyon gibi uyarıcılardan uzak durulmalı
6. Düzenli Doktor Kontrolleri İhmal Edilmemelidir
Stent takıldıktan sonra belirli aralıklarla kardiyoloji kontrollerine gidilmelidir. Bu kontroller sırasında EKG, efor testi veya EKO gibi testlerle kalp fonksiyonları değerlendirilir.
İlaçların dozu gerekirse yeniden ayarlanabilir. Ayrıca diğer risk faktörleri (şeker, kolesterol, tansiyon) de takip edilmelidir.
Stent takılması, damar tıkanıklığına karşı etkili bir tedavi olsa da, kalp hastalığı tamamen geçmiş sayılmaz. Sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, ilaçları aksatmamak ve düzenli kontrolleri sürdürmek uzun vadede hayati öneme sahiptir.
Unutmayın: Stent bir çözüm değil, bir fırsattır. Bu fırsatı doğru değerlendirmek sizin elinizde.
