Postural Ortostatik Taşikardi Sendromu (POTS), özellikle genç kadınları etkileyen, kalp atış hızında anormal artışa neden olan bir otonom sinir sistemi bozukluğudur. Baş dönmesi, çarpıntı, yorgunluk ve bayılma hissi gibi belirtilerle kendini gösteren bu sendrom, genellikle teşhis edilmesi zor bir durumdur.
Bu yazıda POTS sendromunun belirtilerini, nedenlerini ve etkili tedavi yöntemlerini detaylıca ele alacağız.
POTS Sendromu Nedir?
Postural Ortostatik Taşikardi Sendromu (POTS), vücut dik pozisyona geçtiğinde (örneğin oturur veya yatar pozisyondan ayağa kalkıldığında) kalp atış hızının anormal şekilde artmasıyla karakterize edilen bir durumdur. Normalde vücut, pozisyon değişikliklerinde kan basıncını ve dolaşımı düzenler. Ancak POTS hastalarında bu denge bozulur ve kalp, kan akışını düzenlemek için aşırı hızlanır.
POTS hastaları sürekli yorgun hissetme, sersemlik ve çarpıntı gibi günlük yaşamı zorlaştıran semptomlarla mücadele eder.
POTS Sendromunun Belirtileri Nelerdir?
POTS belirtileri kişiden kişiye değişse de, en yaygın semptomlar şunlardır:
• Ayağa kalkınca kalp atış hızının dakikada 30’dan fazla artması
• Baş dönmesi ve göz kararması
• Kronik yorgunluk
• Konsantrasyon güçlüğü ve unutkanlık
• Bayılma veya bayılacak gibi hissetme
• Mide bulantısı ve sindirim problemleri
• Egzersiz sonrası aşırı yorgunluk ve çarpıntı
Bu belirtiler özellikle uzun süre ayakta kalınca, sıcak havada veya stres altında daha da kötüleşebilir.
POTS Sendromu Nasıl Teşhis Edilir?
POTS teşhisi için öncelikle detaylı bir tıbbi geçmiş ve fiziksel muayene yapılır. En yaygın kullanılan testler şunlardır:
• Tilt table testi: Hastanın belirli bir açıyla yatırılıp kaldırıldığı testtir. Kalp atış hızı ve tansiyon değişimleri incelenir.
• Aktif ayakta durma testi: Hasta yatarken ve ayağa kalktığında kalp hızı ölçülerek değerlendirme yapılır.
• Kan testleri: B12 eksikliği, tiroid hastalıkları veya diğer sağlık sorunlarını ekarte etmek için uygulanır.
POTS Sendromu Tedavi Edilebilir mi?
POTS’un kesin bir tedavisi yoktur, ancak semptomları yönetmek mümkündür. İşte en etkili tedavi yöntemleri:
1. Yaşam Tarzı Değişiklikleri
• Günlük en az 2-3 litre su tüketmek kan hacmini artırarak semptomları hafifletebilir.
• Tuz tüketimini artırmak kan basıncını dengeleyebilir.
• Ani kalkışlardan kaçınmak ve yataktan kalkarken önce oturup sonra ayağa kalkmak baş dönmesini azaltabilir.
• Düşük yoğunluklu egzersizler (örneğin yüzme, pilates, yoga) dolaşımı düzenleyebilir.
• Kompresyon çorapları kullanmak kan dolaşımını destekleyerek baş dönmesini önleyebilir.
2. İlaç Tedavisi
• Beta blokerler kalp atış hızını düzenlemeye yardımcı olabilir.
• Florinef (Fludrokortizon) kan hacmini artırarak semptomları hafifletebilir.
• Midodrine damarları daraltarak tansiyonu destekler.
İlaç kullanımı doktor kontrolünde yapılmalıdır.
POTS ile Yaşam: Dikkat Edilmesi Gerekenler
POTS, kronik bir durum olmasına rağmen doğru yönetimle semptomlar hafifletilebilir. Günlük rutinde şu önerilere dikkat edilmelidir:
• Dengeli beslenmek ve işlenmiş gıdalardan kaçınmak sinir sistemini destekleyebilir.
• Kaliteli uyku düzeni sağlamak iyileşme sürecine katkı sağlayabilir.
• Stres yönetimi için meditasyon ve nefes egzersizleri yapmak faydalı olabilir.
• Düzenli doktor kontrolleri ile hastalığın ilerleyişi takip edilmelidir.
Postural Ortostatik Taşikardi Sendromu (POTS), yaşam kalitesini düşüren ancak doğru yaklaşımlarla kontrol altına alınabilen bir rahatsızlıktır. Eğer baş dönmesi, çarpıntı ve kronik yorgunluk gibi belirtileriniz varsa, bir uzmana danışarak gerekli testleri yaptırmanız önemlidir.
