B12 Vitamini Neden Önemli?
Vitamin B12, kobalamin olarak da bilinir. DNA, sinir ve kan hücrelerinin yapılmasına yardımcı olur. Ruh halinizi iyileştirir, depresif semptomları ortadan kaldırır. Ayrıca sağlıklı bir beyin ve bağışıklık sistemi için çok önemlidir.
Vücut kendi kendine B12 üretemez et, süt ve yumurta gibi hayvansal kaynaklı gıdalar ile alınır. Kandaki ideal düzeyi 500-800 mg/dl’dir.
Eğer yeterince hayvansal kaynaklı gıda tüketmiyorsanız veya emilim probleminiz varsa B12 eksikliğiniz olabilir. Eksikliği birçok hastalık ile karışmakla birlikte fiziksel, nörolojik ve psikolojik semptomlara neden olur.
B12 vitamini eksikliği ne kadar yaygındır?
İnsanların yaklaşık %1,5-15’inde B12 vitamini eksikliği görülür ve semptomları birçok hastalık ile karışır. Hemen her yaşta B12 eksikliği gelişebileceği gibi 60 yaş ve üstü kişilerde B12 eksikliği görülme olasılığı daha yüksektir. İşte yaş aralıklarına göre B12 vitamini eksikliği olan kişilerin yüzdeleri:
20 ila 39 yaş arası kişilerin en az %3’ü.
40 ila 59 yaş arasındaki insanların en az %4’ü.
60 yaş ve üstü kişilerin en az %6’sı.
Kimlerde B12 eksikliği görülebilir?
Aşağıdaki risk faktörlerinden bir veya daha fazlasına sahip olan bireylerde, B12 vitamini eksikliği gelişme olasılığı daha yüksektir.
60 yaşından büyük olmak: Yaşlı insanlarda B12 vitamini eksikliği gelişme riski daha yüksektir. Çünkü vücutlarında B12 vitamini genellikle tam olarak emilemiyor.
Sindirim sistemi bozukluğuna sahip olmak: Çölyak ve Crohn hastalığı gibi sindirim bozuklukları vücudun B12 vitaminini emmesini zorlaştırır.
Vegan veya vejetaryen olmak: B12 vitamini et ve süt ürünleri gibi hayvansal ürünlerde doğal olarak bulunur. Bu nedenle, vegan veya vejetaryen diyet uygulayan bireyler B12 vitamini ile zenginleştirilmiş gıdaları yeterince tüketmiyorsa, B12 vitamini eksikliğine sahip olma olasılıkları yüksektir.
Aşırı miktarda alkol içmek: Kronik alkol tüketimi sindirim sisteminize zarar verebilir ve B12 vitamini eksikliğine neden olabilir.
Bazı ilaçlar: Metformin (diyabeti yönetmek için kullanılan bir ilaç), proton pompa inhibitörleri (ülserleri tedavi etmek için kullanılan mide ilaçları), histamin H2 blokerleri (midenizin yaptığı asit miktarını azaltmak için kullanılan ilaçlar) ve doğum kontrol hapları vücudunuzda B12 vitamini seviyelerinin düşmesine neden olabilir.
Gastrit: Gastrit, mide astarının iltihaplanmasıdır ve B12 vitamini eksikliğinin yaygın bir nedenidir. Gastrit olan bireylerde midenizde de ki B12 vitamini emilimi için gerekli olan hidroklorik asit eksikliği nedeniyle B12 emilimi azalır.
Cerrahi: Gastrik bypass (kilo verme ameliyatı) gibi cerrahi geçiren kişilerde, B12 vitaminini eksikliği görülme ihtimali yüksektir.
B12 vitamini eksikliğinin belirtileri nelerdir?
B12 vitamini eksikliği fiziksel, sinirsel ve psikolojik semptomlara neden olabilir. B12 vitamini eksikliğinin belirtileri yavaş gelişip zamanla daha da kötüleşebileceği gibi düşük B12 vitamini seviyesine rağmen hiçbir belirti gözlenmeyebilir.
Vücut B12’yi, 3-5 yıl depolayabildiğinden eksikliğinin belirtileri genellikle yavaş yavaş ortaya çıkar. Eğer B12 eksikliği ileri evrede ise sinir hasarı oluşabilir.
İşte B12 vitamini eksikliğinin fiziksel belirtileri;
Çok yorgun hissetmek, halsizlik, bitkinlik
Bulantı, kusma, diyare (ishal)
İştahsızlık, kilo kaybı
Ağız ve dilde yaralar
Kalp atışında hızlanma
Soluk cilt, kırmızı ve şiş gözler
B12 vitamini eksikliğinin nörolojik belirtileri;
Eller ve ayaklarda uyuşma/iğne batması
Görme problemleri
Bir şeyleri hatırlamakta zorlanma ve kafa karışıklığı
Yürüme ve konuşma güçlüğü
Titrek vücut hareketleri
B12 vitamini eksikliğinin psikolojik belirtileri;
Depresif ruh hali
Sinirlilik
Davranış değişiklikleri
Uykusuzluk
B12 vitamini eksikliği nasıl önlenebilir?
B12 vitamininden zengin yiyecekler ve takviyeler ile B12 vitamini eksikliği önlenebilir.
B12 vitamininden zengin gıdalar: Kırmızı et, balık, kümes hayvanları, yumurta, süt ve diğer süt ürünlerinin hepsi B12 vitamini içerir.
B12 vitamini takviyeleri: Sağlık uzmanınızdan veya eczacınızdan hangi takviyenin sizin için en iyisi olduğunu seçmenize yardımcı olmasını isteyin. Oral formlar özellikle siyanokobalamin formlarının vücut tarafından kullanılması zordur. Emilimin yüksek olması için genellikle dil altı ya da enjeksiyon ile hidroksi kobalamin, metil kobalamin veya adenozil formu tercih edilir. Folik asit ile birlikte alınması kalp hastalığı riskini arıtan homosistein seviyelerinde iyileşme sağlar.
Alkolden kaçınmak: Sık alkol tüketimi sindirim sisteminize zarar verir ve vücudunuzun B12 vitaminini emmesini zorlaştırır.
