Kalp sağlığıyla ilgili en çok merak edilen konulardan biri de “kalp spazmı”dır. Kalbin aniden sıkışıyor gibi hissedilmesi, baskı, ağrı veya yanma gibi şikayetlerle ortaya çıkabilir.
Bu belirtiler çoğu zaman kalp krizi ile karıştırılır. Ancak kalp spazmı, farklı bir mekanizmayla ortaya çıkan ve zamanında önlem alındığında kontrol altına alınabilen bir durumdur.
Peki kalp spazmı nedir? Belirtileri nelerdir? Detaylara birlikte bakalım.
Kalp Spazmı Nedir?
Kalp spazmı, kalbi besleyen koroner damarlardan birinin ani ve geçici olarak daralmasıdır. Bu daralma sonucunda kalp kasına yeterli oksijen gitmez ve göğüste ani ağrı ortaya çıkabilir.
Tıbbi adıyla koroner arter spazmı olarak bilinir. Genellikle kısa sürelidir ama tekrarlayıcı olabilir ve ciddi sonuçlara yol açabilir.
Kalp Spazmı ile Kalp Krizi Arasındaki Fark
Kalp spazmı geçicidir, damar tıkanıklığı yoktur ama damar aniden daralır. Kalp krizinde ise damar genellikle pıhtı nedeniyle tamamen tıkanır ve kalp kası hasar görür. Bu nedenle ikisi birbirinden ayrılmalıdır.
Kalp Spazmının Belirtileri
Kalp spazmı belirtileri çoğu zaman kalp krizini taklit eder. Ancak bazı özellikleri ile ayırt edilebilir. Belirtiler ataklar halinde gelir ve genellikle istirahat halindeyken başlar.
En Sık Görülen Belirtiler
- Göğüs Ağrısı: Baskı, sıkışma, yanma şeklindedir. Genellikle göğsün ortasında hissedilir.
- Ağrının Yayılması: Sol kola, çeneye, boyna veya sırta yayılabilir.
- İstirahat Halinde Görülmesi: Eforla değil, çoğunlukla dinlenirken ortaya çıkar.
- Gece ve Sabah Erken Saatlerde Başlaması: Vücudun hormon düzeyleri ile ilişkilidir.
- Soğuk Terleme ve Çarpıntı: Otonom sinir sistemi etkilenebilir.
- Nefes Darlığı ve Baş Dönmesi: Spazm şiddetliyse bu belirtiler de eşlik edebilir.
Kalp Spazmı Belirtilerini Tanımanızı Kolaylaştıracak İpuçları
- Göğüste baskı, yanma ya da sıkışma hissi
- Sol kola ve çeneye yayılan ağrı
- İstirahat halindeyken ağrı yaşanması
- Gece uykudan uyandıracak kadar şiddetli göğüs ağrısı
- Nefes darlığı, çarpıntı, baş dönmesi
- Soğuk soğuk terleme
- Ağrının birkaç dakika sürüp geçmesi
Kalp Spazmının Nedenleri Nelerdir?
Kalp spazmı birçok farklı nedenle ortaya çıkabilir. Bu nedenlerin bazıları doğrudan damarlar üzerinde etkiliyken, bazıları ise dolaylı yoldan tetikleyici olabilir.
Yaygın Nedenler
- Yoğun stres: Vücutta adrenalin düzeyini artırarak damarları etkiler.
- Sigara kullanımı: Damar duvarlarını tahriş eder ve spazm riskini yükseltir.
- Aşırı soğuk havaya maruz kalmak
- Uykusuzluk, düzensiz yaşam alışkanlıkları
- Bazı ilaçlar veya uyarıcı maddeler (örneğin kokain)
- Hormonal değişimler ve tiroit bozuklukları
- Hipertansiyon ve yüksek kolesterol
Kalp Spazmı Nasıl Teşhis Edilir?
Kalp spazmı tanısı koymak bazen zor olabilir çünkü ataklar geçicidir. Hastane ortamında spazm esnasında çekilen EKG en değerli tanı aracıdır. Ancak bazı durumlarda ileri tetkikler gerekebilir.
Tanı Yöntemleri
- EKG (Elektrokardiyografi): Spazm anında çekilirse değişiklik görülebilir.
- Holter EKG: 24 saatlik kayıtla atak yakalanabilir.
- Efor testi: Efor sırasında spazm tetiklenebilir.
- Koroner anjiyografi: Damar yapısını doğrudan gösterir.
- Ergonovin testi: Spazmı tetiklemek için özel maddeler verilir (sadece uzman kontrolünde uygulanır).
Kalp Spazmı Nasıl Tedavi Edilir?
Kalp spazmı tedavisinde amaç, tekrarlarını önlemek ve kalp dokusunu korumaktır. Tedavi hem ilaçla hem de yaşam tarzı değişiklikleriyle yapılır.
İlaç Tedavisi
- Nitratlar: Damarları genişleterek ağrıyı azaltır.
- Kalsiyum kanal blokerleri: Spazm oluşumunu engeller.
- Kolesterol düşürücü ilaçlar (statinler): Damar sağlığını destekler.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri
- Sigara ve alkol bırakılmalı
- Stres yönetimi sağlanmalı
- Uyku düzenine dikkat edilmeli
- Düzenli fiziksel aktivite yapılmalı
- Sağlıklı ve dengeli beslenmeye geçilmeli
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Aşağıdaki belirtileri yaşıyorsanız zaman kaybetmeden bir kardiyoloji uzmanına başvurmanız gerekir:
- Göğüs ağrısı şikâyetiniz varsa
- Ağrılar istirahat halindeyken tekrarlıyorsa
- Nefes darlığı, baş dönmesi ve bayılma hissi yaşıyorsanız
- Ailenizde kalp hastalığı öyküsü varsa
Eğer stresli bir yapınız var ve kalbiniz ile ilgili endişeliyseniz, kalp krizi mi panik atak mı yazımızı da okuyabilirsiniz
Kalp Spazmından Korunmak İçin Neler Yapılabilir?
Kalp spazmını tamamen önlemek mümkün olmasa da risk azaltılabilir. Koruyucu önlemler hem spazmları hem de ileride olabilecek kalp hastalıklarını önlemede etkilidir.
Önerilen Koruyucu Adımlar
- Sigarayı bırakın.
- Stresi kontrol etmeyi öğrenin.
- Kolesterol ve tansiyonunuzu düzenli kontrol ettirin.
- Yüksek tuz ve doymuş yağ içeren gıdalardan uzak durun.
- Haftada en az 150 dakika orta tempolu egzersiz yapın.
Sonuç
Kalp spazmı, zamanında fark edilip önlem alındığında yönetilebilen bir durumdur. Göğüs ağrısını görmezden gelmek yerine ciddiye almak, hayat kurtarıcı olabilir.
Erken tanı, düzenli takip ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları sayesinde kalp sağlığınızı koruyabilirsiniz. Unutmayın, kalbiniz bir sinyal veriyorsa onu duymak sizin elinizde. Detaylı bir inceleme için Doç. Dr. Muhammed Keskin web sitemiz üzerinden randevu alabilirsiniz.
